Ζήσιμος Λορεντζάτος-Ιογενής πνευμονία

 Ένα χαμένο και πάντοτε επίκαιρο χειρόγραφο για το μόνο, λησμονημένο όμως αγαθό.
Ολόκληρο σε pdf εδώ

'Το αίσθημα της γενικής σωματικής κακουχίας που δοκίμαζε από τον εξακολουθητικό πυρετό, τον έκανε να νιώθει τόσο παραμερισμένος μέσα στον κόσμο, τόσο απόλυτα ορφανεμένος από όλους και από όλα, σα το άλογο το πολεμικό, το άτι, που το βάζουν πάντα και ακολουθεί μοναχό του το ξόδι πίσω απο το νεκρό καβαλάρη του.Και άλλοτες το είχε συλλογιστεί για πολλούς- δεν ήξερε γιατί- το άλογο εκείνο στη ζωή του.Το περισσότερο για μερικά παιδιά απροστάτευτα, η ανθρώπους μεγάλους, πολύ κουρασμένους,που έχαναν το κόσμο, τα στηρίγματά τους.Τώρα έβλεπε και πάλι την ίδια απελπισμένη εικόνα μπροστά του,Δεν ήταν απο λύπηση για τον εαυτό του,δεν ήταν.Μια υπερβολική συνείδηση ξαφνικά για την άμετρη μοναξιά του ανθρώπου τον οδηγούσε το πιθανότερο στην εικόνα αυτή...'(σ 24-25)

Τον Αύγουστο του 1981 ο Ζήσιμος Λορεντζάτος, ενώ ξεκαλοκαίριαζε και κολυμπούσε στη Κεφαλονιά, αρρώστησε και γύρισε στην Αθήνα.

Η τελική διάγνωση ήταν ιογενής πνευμονία...

Είναι εξήντα έξη χρονών, κατάγερος, και βρίσκεται σε μια κατάσταση ευδαιμονίας.Περνάει όλη μέρα τη θάλασσα, τη μισή μέσα το νερό.'Γαλήνη απόλυτη και αναγάλλια πλέρια' γράφει δυο φορές διαδοχικά για να περιγράψει το ψυχικό κλίμα το οποίο βρίσκεται..

Και ξαφνικά όλα αναποδογυρίζουν, τη θεση της χαράς έρχεται να την πάρει η κακουχία και ο φόβος.(το ρήμα τρομάζω και τα παράγωγά του εμφανίζονται συχνά στο κείμενο). Αυτός ο απότομος καταποντισμός της υγείας του και όλων όσα θεμελιώνονται πάνω σε αυτήν δε του φεύγει απο το μυαλό και μετά την αποθεραπεία του...

(Σταύρος Ζουμπουλάκης, υστερόγραφο)

Ο Ζήσιμος μας χαρίζει ένα χειρόγραφο σε τριτοπρόσωπη αφήγηση, (ο ήρωας καλείται 'ο άνθρωπος') περιγράφοντάς μας μοναδικά το πέρασμα από την 'ευδαιμονία' στην αβεβαιότητα. 

Μια ωδή στη πανανθρώπινη εμπειρία, στο λησμονημένο μοναδικό αγαθό...

Αποσπάσματα:

..Κουβέντιασαν ακόμα λίγο τα διάφορα τρεχούμενα και μη που κουβεντιάζουν οι άνθρωποι σε προβληματικές καταστάσεις, όταν ο ένας από του δύο έχει αλλάξει σκαλοπάτι και δε βρίσκεται πια στο ίδιο με του υπόλοιπους,όπως βρισκόταν πάντα, και οι άλλοι του φέρονται με τον τρόπο που φερόμαστε σε ανώτερους, σε πολύ γέρους, η στα παιδιά.Το βάρος πέφτει τότε όχι στα θέματα μα στον τόνο της κουβέντας που ανομολόγητα φανερώνει πως και οι δύο πλευρές το ξέρουν το σκαλοπάτι που τους χωρίζει το σημαδιακό, αποδέχονται το συμβιβασμό, τι να κάνουν, και απο κει και πέρα προσπαθούν ο καθένας να κρατάν,όσο μπορούν καλύτερα, τους άγραφους νόμους ενός ακόμα(σα να μην έφταναν τόσα άλλα) επιπρόσθετου παιχνιδιού στη ζωή.Κάτι τέτοιες ώρες πως μας πουλά και πως μας αγοράζει η αφιλότιμη αυτή ζωή,απάνω που εμείς νομίζομε πως,πάει πια, τη μάθαμε η τη κάναμε δικιά μας για πάντα, δικιά μας και στη πράξη της και, πολύ περισσότερο, στο νόημά της!Νήπιοι...(σ 32-33)

...Ήταν άνθρωπος έξυπνος και ευγενικός που αγαπούσε τη δουλειά του, είχε αληθινά το χάρισμα του γιατρού, και υπηρετούσε δημιουργικά την επιστήμη και το λειτούργημα, που κάποτε δεν ήταν επάγγελμα, αλλά ιεροτελεστία..(σ.37)

...Μέσα σε μια αδικαιολόγητη σιγουριά, κυβερνημένοι από το νόμο της αδράνειας, δεν προσέχομε εκεί που παίζομε στην ακρογιαλιά το πανέμορφο μαρμαρένιο κεφάλι της υγείας –όπως την οραματίστηκε ο Σκόπας– μισοσκεπασμένο από τους άμμους, απαρατήρητο – στη μυθολογία των αρχαίων μια προσωποποίηση χωρίς κανένα ιδιαίτερο μύθο και ανακατωμένη μαζί με όλους τους άλλους στην ακολουθία του Ασκληπιού. Ετσι την μπερδεύομε ολότελα και τη χάνομε ανάμεσα στους άλλους.
Πώς να το προσέξεις ένα μαρμαρένιο κεφάλι, πεσμένο χάμω και μισοθαμμένο στους άμμους από τον αγέρα που τους σηκώνει ολοένα στην ατέλειωτη αμμουδιά; Εσύ είσαι δοσμένος ολόψυχα στην ομορφιά που κοιτάζεις, τη φανερή, και θαρρείς αυτονόητη πάντα τη κατοχή της.Όταν όμως καταλάβεις την ομορφιά της κεφαλής αυτής και πως τελικά η σημασία της, πραγματικά και μεταφορικά, είναι που κρύβεται και χαρίζει τη ζωή και τη δύναμη σε όλα τα έργα των ανθρώπων, τα μεγάλα και τα μικρά, όσα παρουσιάζουν ζωή και δύναμη σε πράξη και σε σκέψη, ενώ χωρίς αυτή όλα τα υπόλοιπα έργα τα μισερά φωτίζονται, όσο λίγο φωτίζονται, μονάχα από τη νοσταλγία της..Τότε θα την αναζητήσεις παντού τη πανέμορφη κεφαλή του Σκόπα, θα τη προσέξεις, και θα μάθεις να τη συντηρείς και να μη τη χάνεις ποτέ απο τα μάτια σου..(σ 41-42)

..Απο τις λέξεις καμιά φορά ζούμε η πεθαίνουμε,ακριβώς όπως και οι λέξεις πεθαίνουν η ζουν απο εμας..

Επίσης: Aφρόψαρο στα φουκονέρια