Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής

Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής (580-662 μ.Χ)

Ψηλαφώντας το έργο του

...Ο αναγνώστης οφείλει να έχει συνεχώς μπροστά του ότι οι άγιοι είναι θεολόγοι που ερμηνεύουν το μυστήριο της θείας Οικονομίας, μέσα από τη δική τους θεοπτική και χαρισματική τους εμπειρία, και δεν είναι φιλόσοφοι που στοχάζονται στα θέματα της κοσμολογίας, της φύσεως, του προσώπου και των ενδοτέρων της αϊδίου Αγίας Τριάδος...
...Θεωρώ ότι η παρούσα έκδοση θα βοηθήσει όσους ασχολούνται με την ορθόδοξη θεολογία και θα τους προσανατολίσει στην ουσία της με την αποφυγή των παραχαράξεών της. Ο άγιος Μάξιμος είναι αυθεντικός ορθόδοξος θεολόγος και κατηγορεί το 'πιθηκίζειν' και παπαγαλίζειν' στην θεολογία, όταν δηλαδή κανείς ομιλεί για θεολογικά και εκκλησιαστικά θέματα κατά τρόπο μηχανικό, υποκριτικό, χωρίς να βιώνει το βάθος της ορθοδόξου θεολογίας που είναι η κάθαρση, ο φωτισμός και η θέωση.Ο άγιος Μάξιμος προχωρεί ακόμα πιο πέρα για να τονίσει ότι μια θεολογία 'δίχα πράξεως' είναι 'δαιμόνων θεολογία'.Είναι φοβερός αυτός ο λόγος, αλλά αληθινός και επίκαιρος..

Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου Ιερόθεος
(από την εισαγωγή του 'Α τόμου, ΜΑΞΙΜΙΑΝΟΝ ΤΑΜΕΙΟΝ Βενεδίκτου ιερομονάχου του αγιορείτου)


'...O άνθρωπος κάνει ορισμένα πράματα που νομίζει ότι είναι σωστά.Αυτό είναι ηθική.Έχει την αυτάρκεια, την αυτοδικαίωση της αρετής.Ο Άγιος Μάξιμος κάνει μια αινιγματική υπέρβαση και λέει ότι η αρετή είναι ορισμένα βήματα που κάνουμε αλλά τα βήματα αυτά πηγαίνουνε κάπου..που πηγαίνουν τα βήματα;Tα βήματα πηγαίνουν στην αλήθεια. Ποιά είναι η αλήθεια;
Η αλήθεια είναι η ενσάρκωση,η αλήθεια είναι η ένωση κτιστού και ακτίστου, η αλήθεια είναι ο Θεός εν σαρκί και εμείς στη ζωή του Θεού.Η αλήθεια είναι κάτι που ξεπερνάει την αρετή.Η αρετή είναι δρόμος αλλά δεν είναι ο σκοπός.Εάν δηλαδή έχω αρετή και μένω στην αρετή δεν έχω βρει την αλήθεια.Η αρετές είναι ένας δρόμος που περπάτησε μεν ο Θεός σαν άνθρωπος αλλά ο δρόμος καταλήγει κάπου.Που καταλήγει;Καταλήγει στο μυστήριο της αναστάσεως, στο μυστήριο του Χριστού.Δηλαδή καταλήγει στο να 'ρθει ο άνθρωπος σε κοινωνία με το ΄Άκτιστο...'


π.Νικόλαος Λουδοβίκος, από ομιλία του για τον άγιο Μάξιμο(βλ βίντεο στο τέλος της ανάρτησης)

Παρακάτω τρία βίντεο από την παρουσίαση των τόμων.

Ο Ιερομ. Βενέδικτος Νεοσκητιώτης μιλάει για το νέο του πόνημα με τίτλο «Μαξιμιανόν Ταμείον»   (Άλλα έργα του ιερομόναχου Βενέδικτου εδώ)

Ο Αρχιμανδρίτης Χρυσόστομος Μαϊδώνης μιλάει στην παρουσίαση του βιβλίου «Μαξιμιανόν ταμείον»(Αναφορές στο συγκλονιστικό βίο και το έργο του αγίου)

Ανάλυση του έργου του αγίου, ένα έργο 'βόμβα της Χάριτος' όπως το αποκαλεί ο π.Νικόλαος:
Ο Πρωτοπρ. Νικόλαος Λουδοβίκος,  μιλάει στην παρουσίαση της έκδοσης «Μαξιμιανόν Ταμείον» από το Γέρ. Βενέδικτο Νεοσκητιώτη



Ξεφυλλίζοντας πολύ πρόχειρα το σπουδαίο αυτό πόνημα,
 παραθέτουμε ένα ελάχιστο ψήγμα, ευχόμενοι στην αγάπη του αγίου.


ΑΓΑΘΟ

Η χρήση των αγαθών
Από τα πράματα που μας δόθηκαν από το Θεό για χρήση, άλλα από αυτά βρίσκονται μέσα στην ψυχή, άλλα στο σώμα και άλλα έξω από το σώμα.Για παράδειγμα μέσα στη ψυχή βρίσκονται οι δυνάμεις αυτής, στο σώμα τα αισθητήρια όργανα και τα υπόλοιπα μέλη, ένώ γύρω από το σώμα βρίσκονται οι τροφές, τα χρήματα, τα κτήματα και τα υπόλοιπα. Η καλή λοιπόν ή κακή χρήση αυτών η των σχετικών με αυτά συμπτώσεων μας καθιστούν ενάρετους η κακούς.
(σ.16)

Ακόμα και των κακών, αρχή και τέλος είναι το αγαθό
Πάντων, και των κακών :Όλων δηλαδή, ακόμα και των κακών, αρχή και τέλος είναι το αγαθό, αφού και κάθε τι που κάνουμε νομίζουμε πως είναι αγαθό, και ότι το κακό δεν έχει υπόσταση, αλλά παρα-υπόσταση, επειδή έχει γίνει για χάρη του αγαθού και όχι για χάρη του εαυτού του.Αυτό το είπαμε και πιο πάνω, ότι δηλαδή, δεν κάνουμε το κακό αποσκοπώντας στο κακό, αλλά νομίζοντας πως πράττουμε το αγαθό, αν και το αποτέλεσμα δείχνει το αντίθετο..
Ενώ δηλαδή, η επιθυμία μας συμφωνεί με την φύση και με την δύναμη έξεως του αγαθού, κάποτε όμως αγνοώντας πράττουμε το κακό, που εμείς το θεωρούμε βέβαια, καλό, ενώ στην πραγματικότητα είναι κακό.Τι εννοώ;Ότι επιδιώκοντας εκδίκηση για εκείνον που αδικήθηκε, σκοτώνουμε πολλές φορές αυτόν που τον αδίκησε, ενώ δεν είναι άξιος θανάτου.Έτσι να σκέπτεσαι το πράμα και δε θα κάνεις λάθος(σ.17)

Ο μόνος αγαθός είναι ο Θεός
Εκ φύσεως αγαθός είναι μόνον ο Θεός(Ματθ 19,17) και αγαθός με την θέλησή του είναι μόνο εκείνος που μιμείται το Θεό.Διότι σκοπός αυτού είναι να συνενώσει τους κακούς με τον εκ φύσεως αγαθό Θεό, για να γίνουν αγαθοί.Για αυτό, ενώ κατηγορείται από αυτούς, τους επαινεί, ενώ διώκεται , ανέχεται, ενώ συκοφαντείται, μιλάει με καλοσύνη, ενώ οδηγείται στον θάνατο(Α' Κορ. 4,12), προσεύχεται για αυτούς.Όλα τα κάνει, για να μην εκπέσει από τον σκοπό της αγάπης, η οποία είναι αυτός ο Θεός μας.
(σ.22)

ΑΓΑΠΗ

Γνώρισμα η μία γνώμη των αγαπώντων
Ίδιο της αγάπης λέει, ότι είναι να αποδείξει, ότι όσοι την αναζητούν έχουν μία γνώμη.
(σ.28)

Συγκεντρώνει τους διασκορπισμένους
Τίποτα πραγματικά δεν συνάγει τους διασκορπισμένους τόσο, όσο η αγάπη, η οποία τους δημιουργεί μία γνώμη που συγκροτείται από την σύμπνοια, χαρακτηριστικό της οποίας είναι η ομορφιά της ισοτιμίας.Της συναγωγής λοιπόν στο ίδιο σημείο γύρω από τα ΄θεία και της ενώσεως των ψυχικών δυνάμεων, δηλαδή, της λογικής, της θυμικής και της επιθυμητικής, καρπός είναι η αγάπη, με την οποία, εγγράφοντας στη μνήμη την χάρι της θείας ομορφιάς εκείνοι που έλαβαν ήδη την ισοτιμία προς το Θεό με τη χάρι, διατηρούν ανεπίληπτο τον πόθο της θείας αγάπης, που αναγράφει και εντυπώνει στο ηγεμονικό μέρος της ψυχής την αθάνατη ομορφιά.
(σ.28)

Ενώνει τα διεστώτα
Δόξασα τον Χριστό τον Θεό μας, που φύτεψε σοφά στους ανθρώπους τον νόμο της αγάπης, σύμφωνα με τον οποίο δεν μπορεί να είναι μακριά ο ένας από τον άλλο, έστω και αν βρίσκονται σε μεγάλη απόσταση σωματικά αναμεταξύ τους, όσοι γνωρίζουν να καλλιεργούν, όπως πρέπει, τα σπέρματα της αγάπης
(σ.29)

Χαρακτηριστικά της τέλειας αγάπης
70.Δέν έχει ακόμα τέλεια αγάπη εκείνος, που επηρεάζεται και συμφωνεί με τις γνώμες των ανθρώπων. Όπως για παράδειγμα, τον έναν τον αγαπά και τον άλλο τον μισεί για αυτόν τον λόγο η για εκείνον , η και τον ίδιο άνθρωπο άλλοτε τον αγαπά και άλλοτε τον μισεί για τις ίδιες αιτίες.
72.Εκείνος που δεν περιφρονεί την δόξα και την ατιμία, τον πλούτο και την φτώχεια, τις απολαύσεις της ζωής και τις λύπες, δεν απέκτησε ακόμα τέλεια αγάπη.Διότι η τέλεια αγάπη όχι μόνο περιφρονεί αυτά, αλλά περιφρονεί και την ίδια την πρόσκαιρη ζωή και τον θάνατο.
73.Άκου και εκείνους που αξιώθηκαν να επιτύχουν την τέλεια αγάπη τι λένε: 'Ποιός θα μας χωρίσει από την αγάπη του Χριστού;Θλίψη η στεναχώρια;Διωγμός η πείνα;η γυμνότητα η ο κίνδυνος και η μάχαιρα;όπως έχει γραφεί-εξ αιτίας σου θανατωνόμαστε καθημερινά, θεωρηθήκαμε ως πρόβατα σφαγής.Όμως σε όλα αυτά βγαίνουμε με τα παραπάνω νικητές με τη βοήθεια του Χριστού που μας αγάπησε.Διότι είμαι απόλυτα πεπεισμένος, ότι ούτε ο θάνατος ούτε η ζωή, ούτε οι άγγελοι ούτε οι αρχές ούτε οι δυνάμεις,ούτε τίποτα απο τα παρόντα ούτε τίποτα από τα μέλλοντα, ούτε ύψος ούτε βάθος ούτε κανένα άλλο από τα κτίσματα θα μπορέσει να μας χωρίσει από την αγάπη του Θεού, που μας την έδειξε με τον Ιησού Χριστό τον Κύριό μας'(Ρωμ 8, 35).
Και όλοι οι άγιοι ζουν λέγοντας και πράττοντας αυτά σχετικά με την αγάπη προς το Θεό.
(κεφάλαια περί αγάπης εκατοντάς Ά)

30.Εκείνος που είναι τέλειος στην αγάπη και έφθασε σε πλήρει απάθεια δε γνωρίζει διαφορά μεταξύ του εαυτού του και του ξένου, μεταξύ της δικής του υπάρξεως και της ξένης, μεταξύ του πιστού και του απίστου, μεταξύ του δούλου και του ελεύθερου, και γενικά μεταξύ του άντρα και της γυναίκας, αλλά όντας ανώτερος της τυρρανικής εξουσίας των παθών και αποβλέποντας στη μία φύσι των ανθρώπων, όλους τους θεωρεί ίσους και προς όλους συμπεριφέρεται με τον ίδιο τρόπο.Διότι 'δεν υπάρχει για αυτόν Έλληνας και Ιουδαίος, ούτε άνσρας ούτε γυναίκα, ούτε δούλος ούτε ελεύθερος, αλλά όλα γενικά και σε όλους είναι ο Χριστός'(Γαλ 3,28)
(κεφάλαια περί αγάπης εκατοντάς Β')

91.Οι εντολές του Κυρίου μας διδάσκουν να χρησιμοποιούμε σωστά τα κοινά πράγματα του κόσμου.Η σωστή χρήσης των πραγμάτων αυτών καθαρίζει την ψυχή από την κατάστασή της.Η καθαρή αυτή κατάσταση γεννάει την διάκριση( ορθή γνώση πνευματικών εννοιών) η διάκριση(η επίγνωση αυτή) γεννάει την απάθεια, από την οποία γεννιέται η τέλεια αγάπη.
(κεφάλαια περί αγάπης, εκατοντάς Δ΄)
(σ.30-33)

προέλευση της αγάπης
Λέει δηλαδή ότι την αγάπη και τον έρωτα τα προβάλλει και τα γεννά ο ίδιος ο Θεός διότι αυτός τα είχε μέσα του και τα έβγαλε προς τα έξω, εννοώ τα δημιουργήματα, και σύμφωνα με αυτό ειπώθηκε 'ο Θεός είναι αγάπη'(Ιω. 4,16).Και στο Άσμα όμοια ειπώθηκε αγάπη και γλυκασμός και επιθυμία, πράμα που είναι ο έρωτας.Και το πραγματικό και το πραγματικά εραστό είναι ο Θεός.Επειδή δηλαδή, ο αγαπητικός έρωτας αναβλύζει από αυτόν, λέγεται ότι κινείται ο ίδιος ο γεννήτορας του έρωτα.Επειδή λοιπόν αυτός είναι το αληθινό εραστό και αγαπητό, κινεί όσα ατενίζουν σε αυτόν των οποίων, βέβαια, η δύναμις του πόθου τους είναι ανάλογη στο καθένα από αυτά.
Εραστόν και αγαπητόν:Αυτός που οδηγεί και κινεί σε ερωτική πνευματική συνάφεια σκέψου, ότι είναι ο Θεός.αυτός δηλαδή είναι ο μεσολαβητής και αυτός που συνδέει με τον εαυτό του τον έρωτα και την αγάπη προς αυτόν των δημιουργημάτων του,'Κινητικό' τον λέει, επειδή κινεί τα πάντα να στραφούν προς αυτόν σύμφωνα με τον λόγο της υπάρξεώς τους.
(σ.36-37)

ΕΡΜΗΝΕΙΑ

Προσοχή στην ερμηνεία
Δε πρέπει κανένας από όσους ερμηνεύουν την αγία Γραφή να εξηγεί κάτι σαν να μην μπορούσε να εξηγηθεί διαφορετικά.
(σ.112)

ΑΓΙΟΙ

Με την ενάρετη ζωή τους αποτελούν απομίμηση της ομορφιάς της θείας μεγαλοπρέπειας
...Έτσι λοιπόν όλοι οι άγιοι, έχοντας συλλάβει γνήσια τον θείο και απλανή Λόγο, πέρασαν στον αιώνα τούτον χωρίς να αφήσουν ίχνος από το πέρασμα της ψυχής τους σε κανένα από τα τερπνά του. Διότι πολύ φυσικά ατενίζοντας στους άκρους λόγους περί Θεού, όσοι είναι εφικτοί στους ανθρώπους, εννοώ την αγαθότητα και την αγάπη, από τους οποίους διδάχτηκαν, ότι κινήθηκε ο Θεός, για να δώσει το είναι στα όντα και να τους χαρίσει την μακαριότητα(αν βέβαια, επιτρέπεται να μιλήσουμε για κίνηση σχετικά με το Θεό, τον μόνο ακίνητο, και όχι να πούμε μάλλον βούληση, που κινεί τα πάντα και τα φέρνει στο είναι και τα συγκρατεί, αλλά δεν κινείται ποτέ και καθόλου (Πραξ 17, 28), με αυτούς και εκείνοι σφράγισαν με σοφία τον εαυτό τους, δείχνοντας πάνω τους ωραία απομίμηση, που φαίνεται με τις αρετές το γνώρισμα της άφαντης και αόρατης ομορφιάς της θείας μεγαλοπρέπειας.Για αυτό και έγιναν αγαθοί και φιλόθεοι και φιλάνθρωποι, ευαίσθητοι και σπλαχνικοί και φάνηκαν να έχουν κοινή διάθεση αγάπης προς όλο το γένος, από την οποία ωδηγήθηκαν στο να εφαρμόσουν σταθερά την εξαιρετικότερη από όλες τις αρετές, εννοώ την ταπείνωση,σε όλη τη ζωή τους, αρετή, που φυλάγει τα αγαθά και καταστρέφει τα αντίθετα, και έγιναν τελείως ανάλωτοι από τους πειρασμούς, που τους ενοχλούσαν και τους εκούσιους που εξαρτώνται από εμάς και τους ακούσιους που δεν εξαρτώνται από εμάς.των πρώτων καταλάγιασαν τις επαναστάσεις με την εγκράτεια, ενώ των άλλων απέκρουσαν τις προσβολές με την υπομονή.Πράγματι, δεχόμενοι χτυπήματα και από τις δύο μεριές, και από τη δόξα και από την ατιμία, παρέμειναν ακλόνητοι, στεκόμενοι εδραίοι και προς τα δύο, χωρίς να πληγώνονταν από τις βρισιές εξαιτίας της εκούσιας ταπεινώσεως, ούτε να επιθυμούσαν τη δόξα, επειδή ήταν υπερβολικά εξοικειωμένοι με την φτώχεια.Για αυτό δεν τους υπέταξε ούτε ο θυμός, ούτε ο φθόνος, ούτε η φιλονεικία, ούτε η υποκρισία, ούτε ο δόλος, ούτε καμιά ψεύτικη στοργή, που κλέβει με τα πλαστά φαινόμενα και σέρνει με απάτη προς κάτι άλλο, το πιο ολέθριο απο όλα τα πάθη, ούτε καμμιά επιθυμία εκείνων, που θεωρούνται στην ζωή μας λαμπρά, ούτε κανένα άλλο από το πονηρό πλήθος των παθών, ούτε απειλές που μας εκτοξεύουν οι εχθροί μας, ούτε κάποιο είδος θανάτου.Για αυτό και θεωρήθηκαν δίκαια απο το Θεό και τους ανθρώπους μακάριοι, διότι έκαναν τους εαυτούς τους εικόνες φανερές της μέλλουσας άρρητης και περίλαμπρης δόξας, σύμφωνα με την χάρη του μεγαλοδώρου Θεού, ώστε γεμάτοι χαρά να ενωθούν με τους γνωστούς λόγους των αρετών, η καλλίτερα με τον Θεό, για χάρη του οποίου πέρασαν καρτερικά την ζωή τους πεθαίνοντας καθημερινά, μέσα στον οποίο προυπάρχουν όλοι οι λόγοι των αρετών, όπως σε πηγή που αναβλύζει αδιάκοπα, σε ένα απλό και ενιαίο αγκάλιασμα όλων και προς τον οποίο έλκουν όλους εκείνους που χρησιμοποιούν ορθά και σύμφωνα με την φύση τις δυνάμεις, που τους δόθηκαν για αυτό.
(σ.132-133)

Ο άγιος είναι μια φωτεινή λαμπάδα
Κατά καιρούς σε κάθε γενιά ο Θεός, προνοώντας για την ανθρώπινη φύση και φροντίζοντας για την σωτηρία όλων μας αναδεικνύει εκείνον, που πολιτεύεται όσια, αστράφτοντας με την αρετή του όμοια με φως, επειδή με την θέλησή του ενστερνίζεται τους θείους νόμους, δίνοντάς του τόση δύναμη, όση χρειάζεται ο λαός για να οδηγηθεί στην επιστροφή, ώστε, προσέχοντάς τον σαν μια λαμπάδα φωτεινή έργων δικαιοσύνης οι άλλοι άνθρωποι, να ρυθμίζουν και αυτοί τη ζωή τους, όπως θέλει ο Θεός και να μην τους υποσκελίζει κανένας από άγνοια.
(σ.134)

Άλλωτε ήταν ανώτεροι από τα πάθη και άλλοτε όχι
Επειδή δεν είναι ένα και το αυτό η φύσις και η χάρις, δεν είναι άξιο απορίας, πως μερικοί άγιοι ήταν άλλοτε ανώτεροι από τα πάθη και άλλοτε υποτάσσοταν στα πάθη, διότι γνωρίζουμε, ότι το θαύμα το προκαλούσε η χάρις, ενώ το πάθος είναι εκδήλωση της φύσεως.
(σ.141)

ΟΙ ΑΙΣΘΗΣΕΙΣ

Αισθήσεις όπως πύλες της πόλεως
Είναι λοιπόν ανάγκη τα αισθητήρια να ανοίγουν όπως οι πύλες της πόλεως.Αλλά είναι ανάγκη κατά το άνοιγμα για αυτά που πρέπει, να μην επιτρέπεται να εισέρχονται εκείνα που θέλουν τους εχθρούς και γίνονται αιτία μάχης.(σ.174)

ΘΑΝΑΤΟΣ

Ορισμός
Θάνατος κυρίως είναι ο χωρισμός της ψυχής από το Θεό, και κεντρί του θανάτου είναι η αμαρτία(Α'Κορ.15,56).Με αυτό το κεντρί της αμαρτίας, αφού πληγώθηκε ο Αδάμ, στερήθηκε και το ξύλο της ζωής και εξωρίσθηκε απο τον παράδεισο του Θεού και έτσι αναγκαστικά ακολούθησε και ο θάνατος του σώματος. Ζωή κυρίως είναι εκείνος που είπε: 'Εγώ είμαι η ζωή'(Ιω.14,6).Αυτός, αφού υπέστη το θάνατο, επανέφερε πάλι στη ζωή αυτόν που είχε νεκρωθεί.
(σ.588-589)

Ο  θάνατος είναι αμαρτία της φύσεως
Αμαρτία της φύσεως είναι ο θάνατος, κατά τον οποίο αποχωρούμε από το είναι και μη θέλοντας, ενώ αμαρτία της προαιρέσεως είναι η εκλογή των παρά φύσι, κατά την οποία θέλοντας πέφτουμε από τη μακαριότητα.
Ο θάνατος του Κυρίου, λέει, έγινε αρχή αφθαρσίας όλης της φύσεως.
(σ.589)

ΒΙΟΣ ΠΑΡΩΝ

Η παρούσα ζωή είναι παιγνίδι
''Η παρούσα ζωή, συγκρινόμενη προς το μελλοντικό αρχέτυπο της θείας και αληθινής ζωής, είναι παιγνίδι, και κανένα παιγνίδι δεν είναι πιο ανούσιο από τούτο. Αυτό το δείχνει φανερώτερα στον επιτάφιο στο Καισάριο λέγοντας τα εξής
'Τέτοια είναι, αδελφοί μου, η ζωή όσων ζούμε πρόσκαιρα, αυτό είναι το παιγνίδι πάνω στη γη.Να γεννηθούμε χωρίς να υπάρχουμε πρώτα, και αφού γεννηθούμε, να πεθάνουμε.Ένα όνειρο είμασταν που δε στέκεται, μια φαντασία που δεν κρατιέται, πέταγμα ενός αγριοπουλιού που περνά(Σοφ.Σειρ.5,11), πλοίο που δεν αφήνει σημάδι στη θάλασσα(Σοφ.Σειρ.5,10),σκόνη(Ψαλμ.1,4,ατμός(Ιακ.4,15), δροσιά της αυγής(Ωσηέ 13,3), ανθός που ανθίζει στο καιρό του και στο καιρό του πεθαίνει(Α' Πετρ.1,24), άνθρωπος που είναι σαν του χόρτου οι μέρες του και σαν αγριολούλουδο θα φυλλορροήση(Ψαλμ.102,15), όπως σωστά φιλοσόφησε ο Δαβίδ για την αδυναμία μας''
(σελ 340)

ΕΡΕΥΝΑ

έρευνα και αποκάλυψις.πότε αποκαλύπτεται
Η ικανότητα να αναζητά και να ερευνά κανείς τα θεία είναι εμφυτευμένη από τον ίδιο τον δημιουργό μέσα στην ανθρώπινη φύση από την πρώτη στιγμή της υπάρξεώς της, ενώ τις αποκαλύψεις των θείων τις παρέχει κατά χάρη επιφοιτώντας η δύναμις του παναγίου Πνεύματος.Επειδή όμως στην αρχή ο πονηρός έβαλε με την αμαρτία μέσα στη φύση των ορατών αυτές τις δυνάμεις και δεν υπήρχε κανένας να κατανοεί και να αναζητεί τον Θεό (Ψαλμ. 13,2), αφού όλοι οι άνθρωποι είχαν περιορισμένη με την επιφάνεια των αισθητών την λογική δύναμη και δεν είχαν καμιά ιδέα για τα υπεραισθητά, εύλογα η χάρις του παναγίου Πνεύματος σε εκείνους που έπεσαν στην απάτη, χωρίς συνειδητή πρόθεση, αφού τους αποκόλλησε από τα υλικά, αποκατέστησε την δεμένη μαζί τους δύναμη και αυτήν έλαβαν καθαρή με τη χάρις.πρώτα ζήτησαν και ερεύνησαν και έτσι αναζήτησαν και εξερεύνησαν, με την ίδια,δηλαδή, την χάρις του Πνεύματος
(σ.530-531)

Γνώρισμα εκείνου που ερευνά είναι η διάκρισις
Επειδή λοιπόν γνώρισμα εκείνου που ερευνά είναι η διάκρισις, αυτός που προσεγγίζει τα σύμβολα του νόμου με τη γνώση και παρατηρεί επιστημονικά την ορατή φύση των όντων, διακρίνει την Γραφή και την κτίση και τον εαυτό του.Την Γραφή σε γράμμα και πνεύμα, την κτίση σε λόγο(αιτία) και επιφάνεια, και τον εαυτό του σε νου και αίσθηση. Και αφού πάρει από την Γραφή το πνεύμα,από την κτίση τον λόγο και από τον εαυτό του τον νου και τα συνδέσει αδιάλυτα μεταξύ τους, βρήκε το Θεό.Διότι έλαβε, όπως πρέπει και όπως είναι δυνατόν επίγνωση του Θεού, που υπάρχει μέσα στο Νου, στον Λόγο και στο Πνεύμα, έχοντας απαλλαγή από όσα τον παραπλανούν και τον παρασύρουν σε μύριες δοξασίες, εννοώ το γράμμα και την επιφάνεια και την αίσθηση, στα οποία υπάρχει η διαφορετική ποσότητα, η διαφορισμένη και αντίθετη στη μονάδα,Αν όμως συμπλέξει και αναμίξει το γράμμα του νόμου και την επιφάνεια όσων βλέπουμε και την δική του αίσθηση, είναι τυφλός που αλλοιθωρίζει και νοσεί από την αγνωσία της αιτίας των όντων.
(σελ 530-531)

ΕΡΩΤΑΣ ΘΕΟΥ

Έρωτας και αγάπη.Είναι αγαπητό και εραστό.
Το θείο οι θεολόγοι το καλούν άλλοτε έρωτα και άλλοτε αγάπη, άλλοτε εραστό και άλλοτε αγαπητό.Για αυτό, επειδή είναι έρωτας και αγάπη, κινείται, ενώ ως εραστό και αγαπητό, κινεί προς τον εαυτό του όλα όσα δέχονται τον έρωτα και την αγάπη.Και για να το πω ακόμα πιο σαφέστερα, κινείται, επειδή προκαλεί ενδιάθετη σχέση έρωτα και αγάπης σε όσα είναι δεκτικά αυτών, και κινεί, επειδή είναι από τη φύση του ελκυστικό του πόθου εκείνων που κινούνται προς αυτό.Και πάλι, κινεί και κινείται, επειδή διψά να το διψούν και ερά να εράται και αγαπά να το αγαπούν.

Ο Θεός είναι εραστός και αγαπητός
Τον λένε δηλαδή, τον Θεό,προβολέα και γεννήτορα της αγάπης και του έρωτα.Διότι αυτός, εκείνα που υπήρχαν μέσα του τα έβγαλε στα έξω, δηλαδή, στα κτίσματα.Και για αυτό έχει λεχθεί ο Θεός είναι αγάπη(Α' Ιω.4,16), και επίσης,'Γλυκασμός και επιθυμία'(Άσμα ασμάτων 5,16), που σημαίνει έρωτας.επίσης το αγαπητό και πράγματι εραστό είναι αυτός.Από το ότι λοιπόν ο αγαπητικός έρως εκχέεται από αυτόν, λέμε ότι κινείται ο ίδιος ο πατέρας του, ενώ από το ότι είναι αυτός το αληθινό εραστό και αγαπητό και επιθυμητό και προτιμητό, κινεί όσα βλέπουν σε αυτό και ανάλογα με αυτά, στα οποία υπάρχει η δύναμις της επιθυμίας
(σ.532,533)

ΛΟΓΟΣ ΘΕΟΥ

Ο λόγος του Θεού γίνεται ακουστός όταν εφαρμόζεται..
Οι λόγοι του Θεού, όταν απευθύνονται σαν ήχος μόνο με τη προφορά, δεν γίνονται ακουστοί, επειδή η φωνή αυτών που τις εκφωνούν δεν γίνεται πράξις.Αν όμως λέγονται με την εκτέλεση των εντολών, και τους δαίμονες τους κάνουν να διαλύωνται με τη φωνή αυτού του είδους, και τους ανθρώπους με την πρόοδό τους στα έργα της δικαιοσύνης να οικοδομούν με ευπείθεια τον θείο ναό της καρδιάς
(σελ 830)

ΜΕΤΑΝΟΙΑ

Ο κασσίτερός.
Όπως ο κασσίτερος, όταν μαυρίσει , αποκτά πάλιν τη λάμψη του, έτσι και όσοι πιστεύουν ακόμα και αν μαυρίζουν αμαρτάνωντας, παίρνουν πάλι τη λάμψη τους με την μετάνοια.Για αυτό τον λόγο ίσως και η πίστη παρομοιάστηκε με κασσίτερο.
(σ.871)

ΜΙΜΗΣΗΣ

Μίμηση των Αγίων
Όποιος με την μίμηση έχει στη μνήμη του την αναστροφή των αγίων, αποθέτει την νέκρωση των παθών και υποδέχεται την ζωή των αρετών.
(σ.877)

ΜΝΗΜΗ ΘΑΝΑΤΟΥ ΚΑΙ ΘΕΟΥ

Μνήμη θανάτου
Τίποτε δεν είναι φοβερώτερο απο την έννοια του θανάτου και πιο θαυμάσιο από την θύμηση του Θεού.Διότι η πρώτη παρέχει την σωτηριώδη λύπη, ενώ η άλλη χαρίζει ευφροσύνη.
(σ.882)

ΜΙΣΟΣ

Το ολέθριο μίσος
ερεύνησε την συνείδησή σου με κάθε προσοχή, μήπως και εξ αιτίας σου δε συμφιλιώθηκε ο αδελφός σου μαζί σου, και μην κάνεις εσφαλμένες σκέψεις για αυτήν, που γνωρίζει τις απόκρυφες σκέψεις σου, για να μη σου γίνει εμπόδιο κατά την ώρα της προσευχής, και κατήγορος κατά την αναχώρησή σου από την εδώ ζωή.
(σ.880)

Νίκα με την αγάπη το μίσος.
Σου συνέβηκε κάποιος πειρασμός εκ μέρους του αδελφού σου και η λύπη σε οδήγησε σε μίσος.Μη νικιέσαι από το μίσος, αλλά νίκα με την αγάπη το μίσος.Θα το νικήσεις με τον εξής τρόπο:εάν προσεύχεσαι για αυτόν προς το Θεό με καθαρότητα καρδιάς και δέχεσαι την απολογία του η και αν καταφεύγεις και εσύ σε απολογία ενώπιον αυτού, θεωρώντας τον εαυτό σου αίτιο του πειρασμού και δείχνεις μακροθυμία μέχρι να περάσει το σύννεφο
(σ.880,881)

ΜΝΗΣΙΚΑΚΙΑ

Θεραπεία του πάθους με την προσευχή
Εάν εσύ τρέφεις μνησικακία εναντίον κάποιου , να προσεύχεσαι για αυτόν, οπότε θα σταματήσεις την επενέργεια του πάθους, απομακρύνοντας με την προσευχή την λύπη από την ανάμνηση του κακού που σου έκανε, και έτσι, αφού αποκτήσεις την αγάπη προς αυτόν και γίνεις φιλάνθρωπος, θα εξαφανίσεις εξ ολοκλήρου από την ψυχή σου το πάθος.Εάν πάλι αυτός τρέφει μνησικακία εναντίον σου, συγχώρησε τον και δείξε ταπεινοφροσύνη, και, συναναστρεφόμενος αυτόν με καλωσύνη, τον απαλλάσεις απο το πάθος αυτό.(σ.883)


Παρακάτω μερικά ακόμη βίντεο για τον άγιο Μάξιμο, από τον πατέρα Νικόλαο και πατέρα Ιερόθεο,
 αγαπημένους μελετητές του αγίου:

Και από ΠΕΜΠΤΟΥΣΙΑ:«Η επιθυμία ως φαντασίωση από τον Επίκουρο ως τον Άγιο Μάξιμο τον Ομολογητή – Ψυχανάλυση και κοινωνικά δίκτυα»(ΒΙΝΤΕΟ)

Επίσης εκτενές αφιέρωμα από ΑΕΝΑΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ